پاسخ تمرین های درس دهم فارسی دهم درس دریادلان صف شکن

پاسخ تمرین های درس دهم فارسی دهم درس دریادلان صف شکن

کار گاه متــن پژوهــی قلمرو زبانی (صفحهٔ ۸۰ کتاب درسی)

1- پنج گروه کلمۀ مهم املایی از متن درس بیابید و بنویسید. 

رعب و وحشت - غنای خالق - تحول عظیم - جزر و مدّ آب - توسّل به حضرت زهرا - به محض شکستن - زهرای مرضیه

2- با رجوع به لغت نامه، در بارۀ ساخت و معنای کلمه «سردمدار» توضیح دهید. 

ساخت آن تشکیل شده از: سر + دم + دار

 «سردمدار» کسی که در زور خانه‌ها بالای سکویی می‌نشسته همراه بانوای زنگ و ضرب، ورزشکاران را هدایت و رهبری می‌کرده است. امروزه «سردمدار» به معنی فرمانده و رهبر است.

3- از متن درس، چهار جمع مکسر بیابید و مفرد هر یک را بنویسید.

جنود: جُند        وسواس: وسوسه          قلوب: قلب       اشیاء: شی         خطوط: خط

4- یکی از راه‌های ساخت کلمۀ «مشتق»، بدین شکل است:« اسم + چی = اسم» ؛ مانند « شکارچی» در این کلمه، پسوند «چی» در معنای «پیشه و شغل» کاربرد دارد.

نمونه‌ای از آن را در متن درس بیابید. بولدوزرچی

5- به جمله‌های زیر توجّه کنید.

 * الف) خطوط دفاعی دشمن یکسره فروریخت.

 * ب) اینها دریادلان صف شکنی هستند که دل شیطان را ازرُعب و وحشت می‌لرزانند.

به جملۀ اوّل که یک فعل دارد، «ساده» و به جملهٔ دوم، که بیش از یک فعل دارد، «غیر ساده» می‌گویند.

جملهٔ غیر سادۀ «ب»، شامل دو جمله است که از نظر معنایی به یکدیگر وابسته‌اند؛ به طوری که یکی از جمله‌ها بدون دیگری ناقص است.

* حال از متن درس برای هریک از انواع جمله، نمونه‌ای بیابید و بنویسید.

 جملۀ ساده: اینجا آیینۀ تجلی همۀ تاریخ است.

جملۀ غیر ساده: تفنگ، دوربین‌ دارش نشان می‌دهد که تک‌ تیر اندازست.

قلمرو ادبی (صفحهٔ ۸۰ کتاب درسی)

1- هر قسمت مشخّص شده، دربردارندۀ کدام آرایۀ ادبی است؟

مرداب: تشخیص (خوابیدن مرداب)         دشت شب: اضافه‌ی تشبیهی

حسرت نبرم به خواب آن مرداب   کآرام درون دشت شب خفته است

2- در عبارت زیر کنایه را مشخّص کنید و مفهوم آن را بنویسید.

تا با خاک انس نگیری، راهی به مراتب قرب نداری.

 انس گرفتن با خاک: کنایه از اظهار بندگی و عبادت

قلمرو فکری (صفحهٔ ۸۱ کتاب درسی)

1- نویسـنده در کـدام جملـه، از مفهـوم آیـۀ «ألا بِذِکرِ اللّهِ و تَطْمَٔنُّ الْقُلوب» بهره گرفته اسـت؟

 در معرکۀ قلوب مجاهدان خدا، آرامشی که حاصل ایمان است حکومت دارد.

2- دربارۀ ارتباط محتوایی متن «دریادلان صف شکن» و این سرودۀ شفیعی کدکنی توضیح دهید.

حسرت نبرم به خواب آن مرداب    کآرام درون دشـت شب خفته است

دریایم و نیسـت باکـم از طوفان    دریا همه عمر خوابش آشـفته است

 در معرکۀ قلوب مجاهدان خدا، آرامشی که حاصل ایمان است حکومت دارد.

3- چـرا نویسـنده معتقـد اسـت که «همـۀ تاریخ اینجا (جبهه) حاضر اسـت؛ در بَدر و حُنین و عاشـورا اینجاست.»؟

زیرا نویسنده معتقد است رزمندگان همانند مسلمانان صدر اسلام با عشق به وطن و ایمان به خداوند در برابر دشمنان ایستادگی و جان‌ فشانی کرده‌اند.