پاسخ تمرین های درس هشتم فارسی 1 دهم درس در سایه سار نخل ولایت

 پاسخ تمرین های درس هشتم فارسی 1 دهم درس در سایه سار نخل ولایت

کارگاه متــن پژوهــی

قلمرو زبانی (صفحهٔ ۶۶ کتاب درسی)

1- دربارۀ معنا و کاربرد واژۀ «نیست» در مصراع زیر توضیح دهید.

هیچ دینی نیست که وامدار تو نیست.

«نیست» اول به معنی «وجود ندارد» فعل غیر اسنادی است. «نیست» دوم به معنی «نباشد» فعل اسنادی است.

قلمرو ادبی (صفحهٔ ۶۷ کتاب درسی)

1- با توجّه به سرودۀ زیر:

«شعر سپید من، روسیاه ماند/ که در فضای تو به بیوزنی افتاد».

الف) کنایه و ایهام را مشخص کنید.

ب) چرا شاعر، شعرش را «سپید» نامیده است؟

زیرا شعر سپید، وزن عروضی ندارد و شاعر نیز شعر خود را بی‌وزن و بی‌مقدار می‌داند.

2- در شعر زیر، آرایه‌ها را مشخّص نمایید. دری که به باغ بینش ما گشودی/ هزار بار خیبری تر است / مرحبا به بازوان اندیشه و کردار تو!

3- از متن درس، نمونه‌هایی برای کاربرد آرایۀ «تضاد» بیابید

. بلندترین، کوچک‌ترین- زَبر، زیر- آرامش، خروش- سحر، شب

4- آوردن بخشی از آیه، حدیث، مصراع یا بیتی از شاعری دیگر را در میان کلام «تضمین» می‌گویند.

 نمونه‌ای از تضمین را در این درس بیابید. فَتبارک الله اَحسنُ الخالقین ← تضمین از آیۀ 14 سوره مؤمنون

قلمرو فکری (صفحهٔ ۶۶ کتاب درسی)

1- در کدام بند شعر، به ویژگی «جاذبه و دافعۀ» حضرت علی (ع) اشاره شده است؟

 هنگام که همتاب آفتاب به خانۀ یتیمکان بیوه زنی تابیدی / و صولت حیدری

2- نظر خود را دربارۀ ارتباط معنایی ابیات زیر و سرودۀ درس بنویسید.

ای چشم عقل، خیره در اوصاف    روی تو چون مرغ شب که هیچ نبیند به روشنی

    سعدی

 هر دو شعر از انسان بزرگی خبر می‌دهند که عقل از درک فضایل و بزرگی آنها عاجز است.

به داد و دهش گیتی آباد دار    دل زیـردستان خـود شـاد دار

    فردوسی

 تأکید بر عدالت و بخشندگی حضرت علی (ع) برای شادی بچه‌های یتیم

3- با رجوع به دیوان شعر استاد شهریار، غزل معروف او را با مطلع زیر بخوانید و بنویسید در این سروده به کدام اوصاف امام علی (ع) اشاره شده است؟

علی ای همای رحمت،تو چه آیتی خدا را !؟    که به ماسوا فکندی همه سایهٔ هما را

  لطف و بخشش و شفاعت حضرت علی (ع) در قیامت - خداشناسی - مدارا با اسیر

4- مصراع «تو را در کدام نقطه باید به پایان برد» به چه مفهومی اشاره دارد؟

یعنی توصیف حضرت علی پایان پذیر نیست.